Was de kerktoren tot voor kort een markant baken in de stad of het landschap, dan dreigt dit langzaam aan te verdwijnen door de vele sluitingen van kerkgebouwen voor religieus gebruik. De vraag naar een zinvolle herbestemming van kerken is prangender dan ooit.
Wat moeten we met al die leegstaande kerken? Slopen? Dat is omwille van cultuurhistorische, stedenbouwkundige of sentimentele redenen zelden een optie. Een nieuwe bestemming geven? Dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan. De architectuur van het gebouw legt beperkingen op en brengt hoge verbouwings- en onderhoudskosten mee, zeker als het beschermd is. De nieuwe functie moet ook zinvol zijn. Ze moet met andere woorden inspelen op een maatschappelijke of economische behoefte, en ze mag bovendien het religieuze verleden niet helemaal negeren.
Ongewone bestemmingen
- Sint-Kristoffelkerk in het Limburgse Munsterbilzen: verbouwd tot frituur
- Sint-Barbarakapel in Gent: fietsenstalling
- Ruïne van de Sint-Kwintenskerk in Bilzen: omgebouwd tot fietskluis met trekkershutten
- Sint-Augustinuskapel in Aalst: restaurant
- Kapel Poortakkerklooster in Gent: feestzaal
Religieuze herbestemmingen
- Bezinningsoord: Magdalenakerk in Brugge
- Museum voor Religieuze kunst: Begijnhofkerk in Sint-Truiden
- Rouwcentrum, begraafplaats of plaats voor urnen
Culturele en sociale herbestemmingen
- Cultureel centrum: OLV van Vrede-kerk in Kapellen, Predikherenkerk in Leuven, Caermersklooster in Gent
- Schoolmuseum: Sint-Niklaaskerk in Ieper
- Tentoonstellingsruimte: Sint-Audomaruskerk in Vinkem, Oude Kerk in Vichte
- Centrum voor Oude Muziek: Sint-Augustinuskerk in Antwerpen
- Rust- en verzorgingstehuis: Clarissenklooster in Hasselt
- School: dorpskerk in Rugge, De Zande in Ruiselede (foto hierboven)
Wonen en werken als herbestemming
Er zijn al parochiekerkjes omgebouwd tot privéwoningen. Grotere kerken werden getransformeerd tot appartementen, lofts of kantoorgebouw.
Commerciële herbestemmingen
- Boekhandel: Dominicanerkerk van Maastricht
- Luxehotel: Kerkhotel Patershof Mechelen
- Kledingwinkel: Wolweverskapel, Gent
De voorbeelden hierboven zijn slechts een greep uit vele realisaties. Je vindt nog meer herbestemmingen op www.herbestemmingkerken.be en www.crkc.be/praktijkvoorbeelden